Słowniczek japońsko – polski
SŁOWNICZEK JAPOŃSKO – POLSKI AIKIDO
wymowa głosek: ch – ć, j- dź, sh- ś, y – i, z – dz
A
ai – harmonia, miłość, zgranie się
ai hanmi – pozycja w aikido tzw. symetryczna
aikido – słowo oznacza sposób, drogę (do) uzyskania harmonii (ai) energii wewnętrznej (ki)
aikidoka – osoba, która trenuje aikido
aiki otoshi – rzut uke na plecy poprzez uchwycenie nóg
aiki taiso – gimnastyka aikido harmonizująca ciało
arigato – dziękuję
arigato gozajmasu – dziękuje bardzo
atemi – uderzenia we wrażliwe części ciała
awase – łączyć
awase waza – techniki łączone
ayumi ashi – krok przestawny
B
bokken – drewniany miecz używany w japońskich sztukach walki
budo – japońskie sztuki walki
bushi – wojownik
bushido – kodeks samurajski
C
chikama – bardzo krótki dystans
chudan – średni poziom (tułów, brzuch)
D
dan – stopień mistrzowski w japońskich sztukach walki
do –droga ( w sensie dążenia do czegoś), ścieżka
dojo – sala do ćwiczeń
domo arigato gozaimasu – dziękuje bardzo ( domo arigato gozaimashita)
dori – uchwyt
E
eri – kołnierz
empi – łokieć
F
funakogi undo – ćwiczenie wisłowania (tori fune)
futari – para, dwoje
futari dori – techniki aikido, gdzie dwóch atakujących chwyta na raz tori
G
gaku – japońska kaligrafia, portret M. Ueshiba wiszący na głównej ścianie dojo
gedan – niski poziom od pasa w dół
geri – kopnięcie
gi – ubranie, potocznie kimono
gokyo – piąta dźwignia aikido
gyaku – przeciwny
gyaku hanmi – pozycja w aikido tzw. lustrzana
H
hai – tak
hajime – zaczynać
hakama – czarne lub granatowe spodnie samurajskie
hanmi hantachi waza – broniący wykonuje techniki na kolanach, napastnik atakuje na stojąco
happo giri – cięcie w 8 kierunkach
hara – brzuch, centrum
hasso – pionowe ustawienie miecza, jo
hidari – lewy
hidari kamae – lewa pozycja
hiji – łokieć
hiji kime osae – unieruchomienie poprzez blokadę łokcia
hineri – skręcić, skręt ciała
hiza – kolano
I
iaido – japońska sztuka walki mieczem, wydobywania miecza
ikkyo – technika aikido
irimi – wejście do przodu
irimi nage – rzut do przodu (podstawowa technika aikido)
J
jo – kij używany w treningu aikido
jodan – wysoki poziom (szyja, głowa)
juji – skrzyżować
juji garami – rzut poprzez skrzyżowanie rąk
ju jitsu (ju jutsu) -stare japońskie szkoły (sztuki) walki
K
kaeshi – skręcać
kaeshi waza – kontr techniki
kaiten – koło, okrąg, obrót
kaiten nage – technika ,rzut „po kole”
kakemono – zwój z kaligrafią japońską
kaku obi – szeroki pas do wiązania hakama, kimona
kamae – pozycja
kamiza – główna ściana w dojo
kata – ćwiczenie formalne
kata – ramię, bark
kata dori – uchwyt za ramię
katana – miecz japoński o średniej długości z lekką krzywizną
katate dori – uchwyt jedną ręka za nadgarstek
katate ryote dori – uchwyt dwoma rękami za nadgarstek
katsu – techniki przywracania do przytomności po urazach
keiko – trening
keikogi – ubiór treningowy (do aikido aikidogi)
kendo – japońska sztuka walki na miecze
ki – energia wewnętrzna, siła
kiba dachi – pozycja „jeźdźca”
kiai – bojowy okrzyk
kihon – podstawowe ćwiczenia technik
kimono – tradycyjny strój japoński, potocznie ubranie treningowe do japońskich sztuk walk
kiri – cięcie
kiri otoshi – rzut poprzez wejście za plecy uke
Kobayashi Hirokazu – mistrz aikido, uczeń twórcy aikido Morihei Ueshiba
koho ukemi – pad do tyłu, na plecy
kokyu – oddychanie
kokyu nage – rzut „oddechem”
konbanwa – dobry wieczór
konichiwa – dzień dobry od ok. godz. 10.00 do wieczora
koshi – biodro
koshi nage – rzut przez biodro
kote – nadgarstek
kote gaeshi – technika skręcania nadgarstka na zewnątrz
kubi – szyja
kubi shime – duszenie
kumi tachi – ćwiczenie z bokken (mieczem) dwóch partnerów
kumite – walka
kuro obi – czarny pas
kuzushi – wychylenie
kyu – stopień uczniowski
kyudo – japońska sztuka strzelania z łuku
M
maai – średni dystans w aikido
mae – przód
mae geri – kopnięcie do przodu
mae ukemi – pad do przodu bez przewrotu
mate – czekać
mawashi geri – kopniecie na górę po łuku
meguri – ruch kręcony w nadgarstku
migi – prawy
migi kamae – prawa pozycja
men – głowa
mokuso – medytacja
mune – pierś
mune dori – uchwyt za dwie klapy bluzy jedną ręką
N
nagashi uke – blok zagarniający w treningu bokken, jo
nage – rzut
naginata – halabarda
nikyo – druga dźwignia aikido
Nippon – Japonia (Nihon)
nobashi – rozciąganie
O
O – wielki
obi – pas
odagai ni rei -ukłon wzajemny
ohayou – cześć
ohayou gozaimasu – dzień dobry do ok. godz. 10.00
omote – do przodu
onegai shimasu – „ucz mnie”, zaproszenie do treningu
osae – unieruchomienie
O`Sensei – wielki nauczyciel
oss (osu) – tak jako odpowiedź na komendę, ale również dziękuje, proszę, przepraszam
P
Poorando – Polska
R
randori – obrona w aikido przed kilkoma atakującymi
rei – ukłon
ryo kata dori – uchwyt za oba ramiona
ryote dori – uchwyt dwoma rękami z oba nadgarstki
ryu – szkoła , styl
S
samurai – japoński wojownik
sankyo – trzecia dźwignia aikido
Savegnago Giampietro – mistrz aikido, uczeń Hirokazu Kobayashi
sayonara – do widzenia
seika tanden – punkt położony 4 cm poniżej pępka, środek ciężkości ciała
seiza – pozycja siedząca na kolanach
sempai – starszy stopniem
sensei – nauczyciel
shihan – profesor, mistrz
shiho nage – technika aikido, „rzut w czterech kierunkach”
shikko – japoński sposób poruszania się na kolanach
shimoza – miejsce mniej ważne po drugiej stronie kamiza
shinai – bambusowy miecz wykonany z 4 prętów używany w kendo
shomen – od przodu
shomen uchi – cięcie, uderzenie do przodu z góry na dół
sode – rękaw
sode dori– uchwyt za rękaw
sore made – stop
soto – na zewnątrz
soto kaiten nage – rzut z zejściem na zewnątrz po kole
suburi – pojedyncze techniki z jo i bokken
sudori nagę – rzut z podcięciem nóg uke poprzez zejście na dół
sumi – róg, kąt
sumi otoshi – rzut w „róg” poprzez wychylenie i naciśnięcie na zgięcie łokciowe
suwari waza – techniki robione na kolanach
T
tachi – długi miecz
tachi – na stojąco
tachi waza – techniki w pozycji stojącej
tai – ciało
tai otoshi – rzut poprzez wychylenie i wejście ręką pod pachę uke, czasami dodatkowo zastawienie nogą
tai sabaki – obroty i zejścia stosowane w aikido
tanto – nóż
tatami – mata treningowa
te – ręka
tegatana – tnąca krawędź dłoni
tenchi nage – technika aikido , rzut „niebo ziemia”
tenkan – obrót przez plecy
toma – daleki dystans
tori – wykonujący technikę
tsugi ashi – krok dostawny
tsuki – pchnięcie, uderzenie do przodu
U
uchi – atak, uderzenie, cięcie
uchi deshi – bezpośredni uczeń mistrza mieszkający w dojo
uchi kaiten nage – rzut z przejściem pod pachą i wykonany po kole
ude kime nage – rzut na bazie dźwigni łokciowej
Ueshiba Morihei – twórca aikido, O`Sensei
uke – osoba na której jest wykonywana technika
ukemi – pad
undo – ćwiczenie
ura – wersja technik robionych do tyłu
ushiro – tył
ushiro eri dori – uchwyt za kołnierz z tyłu
ushiro katate dori kubi shime – uchwyt za nadgarstek i duszenie od tyłu
ushiro ryote dori – uchwyt dwoma rękami za oba nadgarstki od tyłu
ushiro ukemi – pad do tyłu
W
waza – technika
Y
yame –stop, zatrzymać
yoko – bok
yoko geri – kopnięcie z boku
yoko menuchi – cięcie, uderzenie po łuku
yoko ukemi – pad bokiem
yudansha – osoba ze stopniem mistrzowskich
Z
zarei – ukłon w pozycji seiza
zempo – do przodu, przed siebie
zempo ukemi – pad do przodu na przedramiona
zempo kaiten ukemi – pad do przodu z przewrotem
zori – klapki
zubon – spodnie
LICZEBNIKI
1 – ichi, 2 – ni, 3 – san, 4 – shi, 5 – go, 6 – roku, 7 – sichi, 8 – hachi, 9 – ku, 10 – ju